Makatta ıslaklık birçok hastalığın bulgusu olarak ortaya çıkabilir.Makatın sürekli ıslak kalması zaten hassas olan makat cildinde tahrişe neden olur.
Makatta Terleme
Islaklığın en abartılı ve en rahatsız edici olduğu durum terlemnenin aşırı olduğu durumlardır, o kadar ki hasta oturduğu yerden kalktığında kıyafetinin arkası ıslanmış olur. Bu durum fiziki rahatsızlık kadar sosyal olarak da rahatsız eder. Sebebi çok net bilinmemektedir, koltuk altı terlemesi gibi bölge sempatik sinirlerinin aktivitesinin artışı şeklinde izah edilmektedir.
Makatta Terleme Tedavisi
Koltuk altı terlemesinin ameliyatla tedavisi yapılabilirken ne yazık ki anüğs bölgesinde bu geçerli değildir, yani kalıcı bir tedavisi yoktur. Tek çözümü botox enjeksiyonudur. Bölgeye onlarca noktaya botox enjeksiyonu yapılarak terlemenin mikterı % 70-95 oranında azaltılabilmektedir.
*Aşırı terleme nedeniyle makatta ıslaklık oluşur. Bu durumda uygun sıklıkta makat bölgesinin tahrişini önlemek için tuvalet kağıdı veya peçete ile o alanı kurulamak gerekir.Bu kurulama işlemi sürtme tarzında değil yumuşak hareketlerle hafifçe bastırarak yapılmalıdır. Sürterek temizleme de tuvalet kağıdı veya peçete parçaları arada kalabilir, bu da daha çok tahrişe neden olur.
*Makat bölgesi temizliğinin yetersiz yapılması: Sadece tuvalet kağıdı veya peçete ile kuru kuruya makat temizliği yapılmamalı. Burada silinerek yapılan temizlik zaten hassas olan makat cildini tahriş eder .Bu nedenle dışkılamadan sonra makat bölgesi suyla iyice yıkanmalı , tuvalet kağıdı ile dışkı kalıp kalmadığı kontrol edilmeli,tuvalet kağıdı ile yine silerek değil hafif hareketlerle bastırarak kurutulmalı.
Ayrıca taharetlenirken makat temizliği için üretilmiş kimyasal içeren ıslak mendillerden uzak durun. Hem içerdiği kimyasallar hem de florayı bozarak enfeksiyon gelişmesine neden olurlar.
*Makat çatlağı(anal fissür, makat yırtığı) kronik makat çatlağında pililer oluşur. Bu pililer genellikle çatlak tarafında , çoğu zaman tek bazen birden çok sayıda,bazen 2-3 mm bzende 1-2 cm kadar uzun,ibik şeklinde olabilir. Bu durumda bu pililerin altında yada çatlağın tabanında apseler ve fistül gelişebilir.Bu durumda hastalarda sarı renkli bazen kötü kokulu akıntı ve ıslaklık ve ıslaklığa bağlı kaşıntı ortaya çıkabilir.
*Hemoroid: Hemoroid , makatın tam çıkış bölgesinde yerleşmiş olan ve her insanda bulunan damarlardan oluşmuş yastıkçıklardır. Bu yastıkçıkların görevlerinden biri de kalın barsağın içini kayganlaştıran sıvının makat derisine bulaşmasını önlemektir. Mukus özellikle makat çevresi bölge için tahriş edici olup bu bölgede kaşıntı oluşmasına neden olmaktadır. Hemoroid yastıkçıklarını oluşturan damarlardaki dolaşım bozukluğu hemoroidal hastalık gelişmesine neden olmaktadır.Bu yastıkçıkların dışarı çıkması ile kalın barsak mukusunun anüs ve çevresine bulaşmasına buda ıslaklık ve kaşıntıya neden olmaktadır. Hemoroidal hastalığın tedavisinde cerrahi yöntemler uygulandığında bu yastıkçıklar çıkarılmaktadır.Cerrahi sırasında hemoroid yastıkçıklarının geniş çıkartılması, makat bölgesindeki bariyer fonksiyonunun bozulmasına ve mukusun sürekli makat bölge derisine bulaşarak kaşıntı oluşmasına neden olmaktadır. Bu durumda kaşıntıyı azaltmak için: tuvalet kağıdı kullanılmaması, makat bölgesinin aşırı temizliğinden kaçınma, makat bölgesinin nemli tutulmaması, pamuklu, bol, sabunla yıkanıp ütülenmiş iç çamaşırı giyilmesi, alkali olmayan banyo sabunu kullanılması; uzun süre oturmaktan kaçınma şeklinde önlemlerin alınması gerekmektedir.
*Makat fistülü İki vücut bölgesi arasında normalde olmaması gereken bir bağlantının kanalın oluşmasına fistül denir. Makat içindeki bağırsak bölümü ile deri arasında normal dışı bir bağlantının oluşmasına ise makat fistülü (perianal fistül, anorektal fistül, anal fistül)denir. Geçmişte bir apse sonucunda oluşan makat fistülü, apsenin geliştiği salgı bezi ile apsenin boşaldığı cildi birbirine bağlayan tünel gibidir.Barsak içinden sıvılar bu tünelle makat bölgesine sızar ve ıslaklığa neden olur.
*Makat siğili (kondilom):makattan sümüksü bir akıntıya neden olur,ıslaklık bu akıntı nedeniyle oluşur.
*Makat apsesi: Makat çevresindeki enfeksiyonlar ve bunlara bağlı olarak oluşan iltihabi sıvılar da makat ta ıslaklığa neden olur.
*Makat kanseri:Makat kanserlerinde değişik salgılar ortaya çıkabiliyor.Bu salgılarda makatta ıslaklığa neden oluyor.
*Anal kriptit: Makat bölgesinde dışkının çıkışını kolaylaştırmak için kayganlaştırma görevi yapan kıl ve ter bezlerinin enfeksiyonuna denir.Bu enfeksiyonda makat kanalından dışarı iltihap gelir.Buda makatta ıslaklığa neden olur.
*Makat sarkması: Dışkılama esnasında bağırsağın son kısmının dışarı sarkmasıdır. makatta ıslaklık hissi ve kirlenme kalın bağırsağın hafif derecedeki sarkmalarında görülebilmektedir.
*Dışkı kaçırma
*Egzema
*İltihabi barsak hastalığı
*Soliter rektal ülser sendromu:Sümüksü (mukus)akıntı makat ta ıslaklığa neden olur.
*Makat bölgesinin paget hastalığı:Makattan akıntı olur bu nedenle makat ıslaklığı oluşur.
*Huzursuz barsak sendromu
*Bazı polipler
*Mayasıl; bölgenin nemlenme kaşıntı sebeplerinin sık görülenidir, anal dermatit denir.
İstanbul Bakırköy’de genel cerrahi uzmanı olarak görev yapıyorum. Proktoloji alanına giren tüm hastalıkların teşhis ve tedavisinde hizmet veriyorum. Bana ulaşmak isteyenler 0212 572 72 65 numaralı telefondan ulaşabilirler.